Pajisjet ortopedike janë mjete të domosdoshme për shumë persona që kanë probleme me kockat, nyjet apo muskujt. Ato përdoren nga pacientë që kanë kaluar një operacion, persona që vuajnë nga dhimbje kronike, sportistë që kanë lëndime, si edhe të moshuarit që kanë nevojë për mbështetje shtesë në lëvizje. Mirëmbajtja e tyre është thelbësore jo vetëm për të zgjatur jetën e pajisjes, por edhe për të siguruar shëndet dhe komoditet tek përdoruesi.
Çfarë janë pajisjet ortopedike?
Pajisjet ortopedike janë mjete mjekësore të dizajnuara për të ndihmuar trupin në rast dëmtimi ose paaftësie. Ato mund të ofrojnë mbështetje, të korrigjojnë pozicionin e trupit ose të lehtësojnë dhimbjen gjatë ecjes dhe aktiviteteve të përditshme. Për shembull, një patericë ndihmon personin të ecë pas një frakture, ndërsa një mbajtëse gjuri mund të përdoret nga sportistët për të parandaluar dëmtimet.
Llojet kryesore të pajisjeve ortopedike
Ekzistojnë disa lloje kryesore pajisjesh ortopedike që përdoren më shpesh:
- Paterica dhe shkopinjtë e ecjes – ndihmojnë në mbajtjen e ekuilibrit dhe lehtësojnë presionin mbi këmbët.
- Mbajtëset ortopedike (braces) – përdoren për gjunjë, kyçe ose bërryla për të ofruar mbështetje dhe stabilitet.
- Këpucët ortopedike dhe shollat speciale – korrigjojnë ecjen dhe reduktojnë dhimbjet në shpinë ose këmbë.
- Karriget me rrota – përdoren nga persona me vështirësi serioze në lëvizje.
- Shtretërit ortopedikë dhe dyshekët mbështetës – krijojnë kushte të përshtatshme për gjumin dhe rehabilitimin.
- Ortozat – pajisje të personalizuara që vendosen në gjymtyrë për të kontrolluar lëvizjen ose për të korrigjuar deformime.
Përfitimet e përdorimit të pajisjeve ortopedike
Përdorimi i këtyre pajisjeve sjell një sërë përfitimesh:
- Redukton dhimbjen dhe lodhjen trupore.
- Përmirëson cilësinë e jetës duke lejuar lëvizje më të lirshme.
- Parandalon dëmtimet e mëtejshme.
- Përshpejton procesin e rehabilitimit pas një operacioni apo frakture.
- Ndihmon sportistët të rikthehen më shpejt pas dëmtimeve.
Një shembull praktik në realitetin shqiptar është përdorimi i patericave nga pacientët pas operacioneve në spitalet publike, ku shpesh kujdesi i duhur për to mungon dhe ato konsumohen shpejt. Nëse do të mirëmbaheshin siç duhet, do të zgjaste përdorimi i tyre dhe do të kursente shpenzime për familjarët.
Si të përdorni saktë pajisjet ortopedike
Përdorimi i gabuar i pajisjeve mund të sjellë më shumë dëm se sa dobi. Ja disa këshilla të thjeshta:
- Përshtatja me trupin – gjithmonë sigurohuni që pajisja është e përshtatur sipas masës dhe gjatësisë suaj. P.sh., patericat duhet të jenë të rregulluara në gjatësi për të shmangur tensionin në shpinë.
- Këshillohuni me mjekun ose fizioterapistin – mos i përdorni pajisjet pa udhëzimin e një profesionisti, sidomos ato që prekin shtyllën kurrizore ose gjunjët.
- Mos e tejkaloni përdorimin – disa pajisje, si mbajtëset e gjurit, nuk duhet të përdoren pa pushim, pasi muskujt mund të dobësohen.
Kujdesi dhe mirëmbajtja e pajisjeve ortopedike
Mirëmbajtja e rregullt siguron jetëgjatësi dhe higjienë:
- Pastrimi – përdorni ujë të vakët dhe sapun të butë për pjesët plastike ose metalike. Për pjesët prej pëlhure, ndiqni udhëzimet e larjes.
- Kontrolloni dëmtimet – nëse shihni çarje ose konsumim, kontaktoni menjëherë me farmacistin ose kompaninë ku e keni blerë.
- Ruajtja – mbajini në vende të thata dhe larg lagështisë për të shmangur mykun dhe ndryshkun.
- Ndërrimi i pjesëve – disa pajisje, si shollat e këpucëve, kanë nevojë të zëvendësohen pas disa muajsh përdorimi.
- Lubrifikimi i pjesëve lëvizëse – tek karriget me rrota ose patericat me mekanizma, përdorni herë pas here lubrifikant për të shmangur kërcitjet.
Një praktikë e mirë është që familjarët të përfshihen në kujdesin e pajisjeve, veçanërisht kur përdoruesi është i moshuar dhe nuk ka mundësi të kujdeset vetë.
Këshilla praktike për përdoruesit
Nëse mendoni të blini ose të përdorni një pajisje ortopedike, merrni parasysh këto sugjerime:
- Zgjidhni gjithmonë cilësi, jo vetëm çmim të ulët, pasi shëndeti vjen i pari.
- Këshillohuni me profesionistë përpara se të blini, sidomos për pajisje të personalizuara si ortozat apo këpucët ortopedike.
- Kujdesuni që pajisja të jetë e rehatshme dhe e përshtatur me trupin, përndryshe mund të shkaktojë dhimbje shtesë.
- Mbani një rutinë pastrimi dhe kontrolli për të shmangur problemet higjienike dhe dëmtimet e pajisjes.
Pajisjet ortopedike mund të bëhen pjesë e pandashme e jetës së shumë njerëzve, por me kujdesin dhe mirëmbajtjen e duhur ato nuk do të jenë thjesht mjete ndihmëse, por një mbështetje e sigurt për shëndetin dhe mirëqenien tuaj të përditshme.