Shëndeti i kockave, nyjeve dhe muskujve është thelbësor për një jetë aktive dhe të shëndetshme. Në Shqipëri, ashtu si kudo në botë, shumë njerëz përballen me probleme ortopedike për shkak të aksidenteve, sëmundjeve kronike, plakjes apo edhe lodhjes nga aktiviteti sportiv. Për këtë arsye, pajisjet ortopedike janë bërë një ndihmë e rëndësishme për pacientët, duke u përdorur gjerësisht si në spitale ashtu edhe në jetën e përditshme. Ato ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjeve, përmirësimin e lëvizshmërisë dhe shpejtimin e procesit të rehabilitimit.
Çfarë janë pajisjet ortopedike?
Pajisjet ortopedike janë mjete të krijuara posaçërisht për të mbështetur, mbrojtur ose korrigjuar pjesë të trupit të njeriut që kanë probleme me kockat, nyjet ose muskujt. Ato mund të përdoren për parandalim, trajtim apo rehabilitim. Nga një shkop i thjeshtë ecjeje deri te protezat e avancuara, pajisjet ortopedike përbëjnë një gamë të gjerë që u vijnë në ndihmë pacientëve të moshave të ndryshme.
Llojet më të zakonshme të pajisjeve ortopedike në Shqipëri
1. Bastunët dhe patericat
Bastuni është një pajisje e thjeshtë që përdoret zakonisht nga të moshuarit ose personat me probleme në gjunjë apo këmbë. Ai ndihmon në mbajtjen e ekuilibrit dhe ul rrezikun e rrëzimit. Patericat, nga ana tjetër, përdoren pas frakturave apo ndërhyrjeve kirurgjikale për të shmangur mbështetjen e peshës mbi një këmbë.
2. Karrocat me rrota
Karrocat janë të domosdoshme për personat me aftësi të kufizuara ose për pacientët që nuk mund të ecin përkohësisht. Në Shqipëri, përdorimi i tyre është mjaft i përhapur, sidomos në ambiente spitalore dhe në familje ku kujdesen për të moshuarit.
3. Mbajtëset për shpinën dhe qafën
Këto pajisje njihen si korse ose jakë ortopedik. Ato përdoren për problemet e shtyllës kurrizore, skoliozën, herniet diskale apo pas traumave në qafë. Ato ofrojnë stabilitet dhe lehtësojnë dhimbjet.
4. Mbajtëset për gjymtyrë
Janë të njohura si “ortozë” dhe përdoren për gjunjët, kyçet e këmbës apo bërrylin. Për shembull, sportistët shpesh përdorin mbajtëse gjuri për të parandaluar dëmtimet, ndërsa pacientët pas operacioneve ortopedike i përdorin për rehabilitim.
5. Protezat
Protezat janë pajisje që zëvendësojnë një gjymtyrë të humbur. Në Shqipëri, përdorimi i tyre është i kufizuar krahasuar me vendet perëndimore për shkak të kostos, por megjithatë ekzistojnë qendra që ofrojnë proteza moderne për pacientët që kanë humbur një këmbë apo një dorë.
6. Shkallët dhe mbajtëset për banjo
Edhe pse nuk konsiderohen gjithmonë pajisje mjekësore, shumë të moshuar përdorin mbajtëse metalike në banjo apo shkallë të posaçme për t’u ulur e ngritur më lehtë. Këto janë shumë të përhapura në shtëpitë shqiptare.
Përfitimet dhe avantazhet
Përdorimi i pajisjeve ortopedike sjell disa përfitime kryesore:
- Lehtësojnë dhimbjen dhe lodhjen trupore.
- Përmirësojnë cilësinë e jetës dhe pavarësinë e pacientit.
- Shpejtojnë procesin e shërimit pas frakturave ose ndërhyrjeve kirurgjikale.
- Ulën rrezikun e dëmtimeve të tjera duke ofruar mbështetje dhe stabilitet.
- Ndihmojnë në rikthimin gradual të lëvizjes së plotë.
Si të përdoren saktë pajisjet ortopedike
Është e rëndësishme që pajisjet ortopedike të përdoren sipas udhëzimeve të mjekut ose fizioterapistit. Për shembull:
- Bastuni duhet të zgjidhet me lartësi të përshtatshme për trupin.
- Patericat duhen vendosur në mënyrë që të shmanget ngarkesa e panevojshme mbi shpatulla.
- Ortozat për gjunjë duhet të jenë të përshtatura sipas madhësisë dhe problemit të pacientit.
- Karrocat me rrota duhet të kenë sistem sigurie dhe të mirëmbahen rregullisht.
Kujdesi dhe mirëmbajtja
Shumë njerëz nënvlerësojnë faktin se edhe pajisjet ortopedike kanë nevojë për kujdes. Për shembull:
- Bastunët dhe patericat duhet të kontrollohen për gomën e poshtme që shpesh konsumohet dhe mund të shkaktojë rrëshqitje.
- Karrocat duhet të pastrohen rregullisht dhe të kontrollohet funksionimi i rrotave dhe frenave.
- Mbajtëset prej materiali elastik duhen larë për të shmangur irritimet e lëkurës.
- Protezat kanë nevojë për mirëmbajtje profesionale dhe ndonjëherë për rregullime sipas ndryshimeve të trupit të pacientit.
Këshilla praktike për zgjedhjen e duhur
Kur zgjidhni një pajisje ortopedike, është e rëndësishme të konsultoheni gjithmonë me mjekun ose farmacistin. Zgjedhja duhet të bëhet sipas problemit shëndetësor, moshës, stilit të jetesës dhe mundësive ekonomike. Në Shqipëri, shumë farmaci dhe qendra ortopedike ofrojnë një gamë të gjerë pajisjesh, prandaj këshillohet që pacientët të provojnë disa modele para se të vendosin. Investimi në një pajisje cilësore është një ndihmë e madhe për shëndetin dhe pavarësinë afatgjatë.