Në jetën e përditshme shumë persona përballen me probleme që lidhen me lëvizjen, qëndrimin apo dhimbjet muskulore dhe artikulare. Në këto raste, pajisjet ortopedike bëhen një mbështetje e domosdoshme për të lehtësuar dhimbjen, përmirësuar qëndrimin dhe rikthyer gradualisht funksionin normal të trupit. Nga fëmijët që kanë nevojë për korrigjimin e posturës, deri te të moshuarit që kërkojnë stabilitet në ecje, përdorimi i duhur i këtyre pajisjeve sjell ndryshime të mëdha në cilësinë e jetës.
Çfarë janë pajisjet ortopedike?
Pajisjet ortopedike janë mjete ndihmëse që përdoren për të mbështetur, stabilizuar ose korrigjuar pjesë të ndryshme të trupit. Ato rekomandohen nga mjekët ortopedë, fizioterapistët ose specialistët e rehabilitimit dhe kanë për qëllim parandalimin e dëmtimeve, lehtësimin e dhimbjes dhe përmirësimin e lëvizjes. Për shembull, një mbajtëse për gjurin ndihmon sportistët pas një dëmtimi, ndërsa një ortezë për qafën përdoret shpesh pas aksidenteve për të kufizuar lëvizjet e panevojshme.
Llojet kryesore të pajisjeve ortopedike
Ekzistojnë shumë lloje pajisjesh ortopedike, të cilat ndryshojnë sipas funksionit dhe pjesës së trupit që mbështesin:
- Orteza për gjymtyrë – përdoren për gjunjë, kyçe të këmbës, bërryla ose duar, duke ofruar mbështetje dhe stabilitet.
- Këpucë ortopedike – të personalizuara për të korrigjuar probleme të shputave ose për të shpërndarë peshën në mënyrë të barabartë.
- Mbajtëse për shpinën dhe qafën – ndihmojnë në korrigjimin e posturës dhe reduktimin e dhimbjeve nga qëndrimi i gjatë i gabuar.
- Pajisje për ecje – si paterica, bastunë apo karroca, që përdoren për persona me dëmtime më të rënda ose të moshuar.
- Orteza të personalizuara – bëhen sipas matjes së trupit të pacientit për të garantuar përshtatjen dhe efektivitetin maksimal.
Në realitetin shqiptar, shumë pacientë i përdorin këto pajisje pas operacioneve ortopedike ose për të përballuar sëmundje kronike si artroza dhe osteoporoza.
Përfitimet dhe avantazhet
Pajisjet ortopedike ofrojnë një sërë përfitimesh të dukshme:
- Reduktojnë dhimbjen duke ulur presionin mbi nyjet ose muskujt.
- Përmirësojnë qëndrimin dhe ndihmojnë në korrigjimin e deformimeve posturale.
- Rrisin stabilitetin dhe sigurinë gjatë ecjes ose lëvizjes, veçanërisht për të moshuarit.
- Përshpejtojnë rehabilitimin pas një dëmtimi ose operacioni.
- Parandalojnë dëmtimet për sportistët që stërviten intensivisht.
Një shembull praktik është përdorimi i mbajtëses për kyçin e këmbës nga futbollistët shqiptarë pas një ndrydhjeje, për të shmangur përkeqësimin e dëmtimit dhe për të rikthyer aktivitetin më shpejt.
Si përdoren në mënyrë të saktë?
Përdorimi i duhur i pajisjeve ortopedike është po aq i rëndësishëm sa edhe përshkrimi i tyre nga mjeku. Ja disa këshilla:
- Ndiqni gjithmonë udhëzimet e specialistit dhe mos e përdorni pajisjen për më gjatë se sa rekomandohet.
- Vendosni pajisjen në mënyrë të sigurt, duke u siguruar që nuk është shumë e shtrënguar apo shumë e lirshme.
- Shmangni përdorimin e pajisjes gjatë natës, përveç rasteve kur mjeku e ka sugjeruar.
- Kombinojeni me ushtrime të thjeshta fizioterapie për rezultate më të mira.
- Nëse pajisja shkakton dhimbje ose parehati të tepërt, konsultohuni menjëherë me mjekun.
Kujdesi dhe mirëmbajtja
Për të siguruar jetëgjatësi dhe higjienë, pajisjet ortopedike kërkojnë kujdes të rregullt:
- Pastrimi duhet bërë me dorë, me ujë të vakët dhe sapun të butë, sidomos për ortezat dhe mbajtëset.
- Tharja duhet të kryhet natyrshëm, pa ekspozim direkt në diell ose në ngrohje artificiale.
- Kontrolli periodik ndihmon të identifikoni nëse pajisja është konsumuar dhe ka nevojë për zëvendësim.
- Ruajtja bëhet në një vend të thatë dhe të pastër, larg lagështirës.
Një praktikë e zakonshme në familjet shqiptare është pastrimi i rregullt i mbajtëseve me detergjent të butë, veçanërisht kur përdoren nga fëmijët gjatë lojës apo sportit.
Këshilla praktike për zgjedhjen e duhur
Kur zgjidhni një pajisje ortopedike, është e rëndësishme të konsultoheni me një mjek ose farmacist të specializuar. Pajisja duhet të përshtatet me madhësinë e trupit dhe nevojat tuaja specifike. Mos zgjidhni pajisje të lira dhe jo cilësore vetëm për arsye ekonomike, pasi ato mund të mos ofrojnë efektin e duhur dhe madje të shkaktojnë dëmtime të reja. Një zgjedhje e menduar mirë jo vetëm që ndihmon në shërim, por edhe përmirëson ndjeshëm cilësinë e jetës.