Problemet posturale tek fëmijët janë gjithnjë e më të shpeshta në ditët e sotme, sidomos për shkak të qëndrimit të gjatë ulur para kompjuterit, telefonit ose në banka shkollore që nuk janë gjithmonë ergonomike. Këto probleme mund të çojnë në deformime të shtyllës kurrizore, dhimbje shpine apo qafe dhe në disa raste edhe në vështirësi të tjera shëndetësore. Një nga zgjidhjet më të rekomanduara nga mjekët ortopedë për fëmijët që kanë vështirësi me mbajtjen e trupit drejt është përdorimi i ortezës posturale.
Çfarë është orteza posturale për fëmijë?
Orteza për fëmijë është një pajisje ortopedike e krijuar për të ndihmuar fëmijët që kanë probleme me qëndrimin e trupit. Ajo vepron duke ofruar mbështetje në pjesët kryesore të trupit, zakonisht në shpinë dhe shpatulla, duke i ndihmuar fëmijët të mbajnë një qëndrim të drejtë. Përveç funksionit mbështetës, orteza ndikon edhe në trajnimin e muskujve për të kujtuar pozicionin e saktë.
Në fjalë më të thjeshta, orteza është një lloj “kujdestari i padukshëm” që i mëson fëmijët të qëndrojnë drejt dhe e korrigjon sjelljen posturale me kalimin e kohës.
Llojet kryesore të ortezave posturale për fëmijë
Ekzistojnë disa lloje ortezash që përdoren për fëmijët në varësi të gjendjes shëndetësore dhe rekomandimit të mjekut:
- Orteza për shpatullat dhe shpinën e sipërme – ndihmon fëmijët që kanë tendencë të përkulen para, duke i tërhequr shpatullat prapa dhe duke e mbajtur shpinën drejt.
- Orteza lumbare (për pjesën e poshtme të shpinës) – përdoret në rastet kur fëmija ka dobësi në muskujt e mesit ose ankon për dhimbje pas qëndrimit të gjatë ulur.
- Orteza të kombinuara për shtyllën kurrizore – këto janë më të specializuara dhe përdoren kryesisht në raste të rënda të skoliozës ose deformimeve të tjera posturale.
- Orteza elastike dhe të lehta – të përshtatshme për përdorim ditor, sidomos për fëmijët që nuk kanë deformime të theksuara, por kanë nevojë për një mbështetje dhe kujtesë posturale.
Përfitimet e përdorimit të ortezës tek fëmijët
Përdorimi i një orteze posturale sjell disa përfitime të rëndësishme:
- Ndihmon në korrigjimin e qëndrimit të trupit dhe ul rrezikun e përkuljes së shtyllës kurrizore.
- Lehtëson dhimbjet e shpinës dhe qafës që shfaqen si pasojë e posturës së gabuar.
- Përmirëson vetëbesimin e fëmijës, pasi një qëndrim i drejtë ndikon edhe në pamjen e jashtme dhe në mënyrën si ai perceptohet nga të tjerët.
- Edukon muskujt dhe trupin për të mbajtur natyrshëm pozicionin e duhur edhe pa pajisje.
- Ndihmon në parandalimin e problemeve më serioze në të ardhmen, si skolioza e avancuar ose problemet me frymëmarrjen.
Si përdoret orteza posturale?
Orteza duhet të përdoret sipas këshillës së mjekut ortoped ose fizioterapistit. Zakonisht, rekomandohet që fëmijët ta veshin për disa orë në ditë, jo gjatë gjithë kohës, pasi trupi duhet të mësojë të qëndrojë drejt edhe pa mbështetje. Përdorimi i tepruar mund të sjellë varësi nga pajisja dhe dobësim të muskujve.
Prindërit duhet të sigurohen që orteza të jetë e rehatshme, të mos shtrëngojë shumë dhe të mos shkaktojë skuqje apo irritim në lëkurë. Nëse fëmija ndihet i parehatshëm, duhet bërë rregullimi ose konsultimi me specialistin.
Kujdesi dhe mirëmbajtja e ortezës
Një ortezë e mirëmbajtur zgjat më shumë dhe është më higjienike për fëmijën. Për këtë arsye rekomandohet:
- Larja e rregullt e pjesëve të saj sipas udhëzimeve të prodhuesit.
- Shmangia e ekspozimit në diell ose nxehtësi të fortë, që mund të dëmtojë materialin.
- Kontrolli i shpeshtë për të parë nëse ka konsumim ose dëmtime që mund të ndikojnë në funksionalitetin e saj.
- Përshtatja e madhësisë, pasi fëmijët rriten shpejt dhe një ortezë që ka qenë e përshtatshme disa muaj më parë mund të bëhet e ngushtë ose e parehatshme.
Këshilla praktike për prindërit
Kur zgjedhin një ortezë për fëmijën, prindërit duhet të konsultohen gjithmonë me mjekun ortoped ose fizioterapistin. Nuk rekomandohet blerja e ortezës pa udhëzim profesional, pasi zgjedhja e gabuar mund të mos ketë efekt ose madje të përkeqësojë gjendjen. Përveç përdorimit të ortezës, është e rëndësishme që fëmija të bëjë edhe ushtrime të thjeshta fizike, të ketë një karrige dhe tavolinë ergonomike dhe të kufizojë qëndrimin e gjatë para ekranit. Kështu, orteza bëhet pjesë e një qasjeje më të gjerë për një trup të shëndetshëm dhe një posturë të drejtë.