Dhimbjet dhe dëmtimet e shpinës janë një nga arsyet më të zakonshme për të cilat shumë njerëz kërkojnë ndihmë mjekësore. Qoftë pas një aksidenti, një ngritjeje të gabuar peshe, një dëmtimi sportiv apo edhe nga lodhja e përditshme, shpina është një nga pjesët më të ndjeshme të trupit. Në raste të tilla, përdorimi i një orteze për shpinën mund të ndihmojë në lehtësimin e dhimbjes, përmirësimin e qëndrimit dhe përshpejtimin e procesit të shërimit. Orteza nuk është një zgjidhje e përhershme, por një mjet ndihmës i rëndësishëm në periudhën e rikuperimit.
Çfarë është një ortezë për shpinën?
Orteza për shpinën është një pajisje ortopedike që vendoset rreth pjesës së poshtme ose të mesme të shpinës për të ofruar mbështetje dhe stabilitet. Ajo është krijuar zakonisht prej materialesh elastike, por edhe me përforcime plastike ose metalike, në varësi të nevojës mjekësore. Qëllimi kryesor është të kufizojë lëvizjet e tepërta që mund të shkaktojnë dëme të mëtejshme dhe të ndihmojë trupin të mbajë një pozicion të shëndetshëm.
Llojet kryesore të ortezave për shpinën
Ekzistojnë disa lloje të ortezave për shpinën, të cilat përdoren sipas rastit:
- Orteza elastike – më e thjeshta, përdoret kryesisht për dhimbje të lehta muskulore ose për mbështetje gjatë aktiviteteve fizike.
- Orteza me përforcim plastik ose metalik – e përshtatshme për dëmtime më serioze, fraktura ose pas operacioneve, pasi kufizon më shumë lëvizjen.
- Korseti ortopedik – mbulon një pjesë më të madhe të shpinës dhe përdoret për probleme si skolioza ose pas ndërhyrjeve kirurgjikale.
- Orteza për shpinën e poshtme (lumbare) – më e zakonshmja, përdoret shpesh nga njerëz që kanë dhimbje të mesit për shkak të punëve të rënda, si ndërtues, shoferë ose fermerë.
Përfitimet e përdorimit të ortezës për shpinën
Përdorimi i një orteze të përshtatshme sjell disa avantazhe të dukshme:
- Lehtësim i dhimbjes – duke mbajtur muskujt dhe nyjet në pozicion të qëndrueshëm, dhimbja zvogëlohet.
- Parandalim i dëmtimeve të mëtejshme – kufizon lëvizjet e dëmshme dhe ndihmon trupin të mos përsërisë lëvizje të gabuara.
- Mbështetje gjatë rikuperimit – pas një operacioni ose frakture, orteza ndihmon që shpina të shërohet në mënyrë të rregullt.
- Përmirësim i qëndrimit – shumë njerëz që kalojnë orë të gjata ulur përballë kompjuterit përfitojnë nga përdorimi i ortezës për të mbajtur trupin drejt.
- Mbështetje për sportistët – përdoret nga sportistë për të shmangur dëmtimet gjatë stërvitjes intensive.
Si të përdoret saktë një ortezë për shpinën
Një ortezë duhet të përdoret gjithmonë sipas udhëzimeve të mjekut ose fizioterapistit. Disa këshilla të rëndësishme janë:
- Vendosja e saktë – orteza duhet të vendoset ngushtë, por jo aq fort sa të pengojë frymëmarrjen ose qarkullimin e gjakut.
- Kohëzgjatja e përdorimit – nuk rekomandohet mbajtja gjatë gjithë ditës pa pushim, pasi muskujt mund të dobësohen nga mungesa e lëvizjes.
- Përdorimi gjatë aktiviteteve – shumë mjekë sugjerojnë mbajtjen e ortezës gjatë punëve të rënda ose ushtrimeve, por jo gjatë pushimit në shtëpi.
- Kombinimi me ushtrime – për rezultate më të mira, orteza duhet të shoqërohet me ushtrime të lehta të shpinës dhe këshillat e fizioterapisë.
Kujdesi dhe mirëmbajtja e ortezës
Për të ruajtur higjienën dhe jetëgjatësinë e pajisjes, është e rëndësishme të ndiqen disa rregulla:
- Larja e rregullt – shumica e ortezave mund të lahen me dorë në ujë të vakët me detergjent të butë.
- Tharja natyrale – nuk duhet përdorur tharëse elektrike apo ekspozim direkt në diell, pasi mund të dëmtojë materialin elastik.
- Kontrolli i përforcimeve – nëse orteza ka pjesë metalike ose plastike, duhet kontrolluar rregullisht për të shmangur deformimet.
- Ruajtja në vend të thatë – për të mos lejuar mbledhjen e lagështisë apo mykut.
Në Shqipëri, shumë pacientë i përdorin për një periudhë të caktuar kohore dhe shpesh i mbajnë si pjesë të ndihmës së parë në shtëpi, sidomos ata që merren me punë fizike.
Këshilla praktike për zgjedhjen e duhur
Nëse keni nevojë për një ortezë për shpinën pas dëmtimit, është mirë të mos e blini pa konsultim mjekësor. Zgjidhni një produkt që përshtatet me trupin tuaj, është i rehatshëm dhe i certifikuar si pajisje mjekësore. Mos u ndikoni vetëm nga çmimi, pasi cilësia dhe përshtatja janë më të rëndësishme për shërimin tuaj. Një fizioterapist ose ortoped mund t’ju udhëzojë drejt llojit më të përshtatshëm sipas gjendjes suaj.
Duke përdorur ortezën me kujdes dhe duke ndjekur udhëzimet mjekësore, mund të përshpejtoni procesin e rikuperimit dhe të shmangni komplikacionet e ardhshme. Kujdesi për shpinën është kujdes për gjithë trupin, prandaj mos e neglizhoni përdorimin e duhur të kësaj pajisjeje kur është e nevojshme.