Pajisjet ortopedike janë mjete të krijuara për të ndihmuar njerëzit që kanë probleme me sistemin e kockave, muskujve ose kyçeve. Ato përdoren si për trajtimin e dëmtimeve, ashtu edhe për lehtësimin e dhimbjeve apo për të përmirësuar lëvizshmërinë. Në realitetin shqiptar, këto pajisje janë gjithnjë e më të kërkuara, jo vetëm nga pacientët me sëmundje kronike, por edhe nga sportistë apo të moshuar që kërkojnë më shumë mbështetje dhe siguri në jetën e përditshme.
Çfarë janë pajisjet ortopedike?
Pajisjet ortopedike janë mjete ndihmëse që stabilizojnë, mbrojnë ose mbështesin pjesë të ndryshme të trupit. Ato mund të jenë të thjeshta, si mbajtëset për kyçin e dorës, ose më të avancuara, si protezat apo karrocat për persona me aftësi të kufizuara. Funksioni kryesor i tyre është të lehtësojnë dhimbjen, të parandalojnë përkeqësimin e gjendjes dhe të ndihmojnë në rikuperimin pas traumave apo ndërhyrjeve kirurgjikale.
Mbajtëset dhe brezat ortopedikë
Një nga pajisjet më të zakonshme janë mbajtëset ortopedike për kyçe, gjunjë, bërryla ose shpinë. Këto përdoren shpesh nga personat që vuajnë nga dhimbjet e shpinës, skolioza, apo lëndime sportive. Për shembull, shumë punëtorë në ndërtim ose bujqësi në Shqipëri përdorin rripa për belin për të mbrojtur shpinën nga dëmtimet gjatë ngritjes së peshave. Mbajtëset e gjurit, nga ana tjetër, janë të përhapura tek futbollistët apo vrapuesit për të parandaluar dëmtimet.
Këpucët dhe shtrojat ortopedike
Këpucët ortopedike dhe shtrojat e personalizuara janë të nevojshme për personat me deformime të këmbëve, probleme me shtyllën kurrizore ose diabet. Ato ndihmojnë në shpërndarjen e barabartë të peshës dhe ulin presionin në pika të caktuara të këmbës. Në Shqipëri, është e zakonshme që fëmijëve me probleme të ecjes t’u përshkruhen shtroja ortopedike për të korrigjuar qysh herët pozicionin e këmbëve.
Bastunët, patericat dhe karriget me rrota
Për të moshuarit ose personat që kanë pësuar fraktura, bastunët dhe patericat janë mjete të domosdoshme për të siguruar lëvizshmëri të pavarur. Një bastun i thjeshtë mund të bëjë diferencën për një të moshuar që ka vështirësi në ecje, duke e bërë atë të ndihet më i sigurt. Për raste më të rënda, si paraliza ose dëmtime të rënda të këmbëve, përdoren karrocat me rrota, të cilat sot gjenden në modele të lehta dhe praktike, disa prej të cilave janë të palosshme dhe përshtaten mirë për përdorim në Shqipëri, edhe në hapësira të kufizuara.
Protezat dhe ortozat
Proteza janë pajisje zëvendësuese për gjymtyrët e humbura, ndërsa ortozat janë struktura mbështetëse që vendosen mbi gjymtyrët ekzistuese për t’i stabilizuar. Këto janë pajisje më të specializuara dhe zakonisht përshkruhen nga mjekët ortopedë pas traumave ose amputimeve. Për shembull, një pacient që ka humbur këmbën nga një aksident automobilistik mund të pajiset me një protezë që i lejon të ecë sërish, duke fituar pavarësi.
Përfitimet e përdorimit të pajisjeve ortopedike
Përdorimi i duhur i pajisjeve ortopedike sjell shumë përfitime, si:
- Lehtësimin e dhimbjes dhe uljen e inflamacionit.
- Parandalimin e dëmtimeve të mëtejshme.
- Përmirësimin e posturës dhe balancës trupore.
- Rritjen e pavarësisë dhe cilësisë së jetës.
- Shpejtimin e procesit të rehabilitimit pas operacioneve ose dëmtimeve.
Si të përdoren në mënyrë të saktë?
Është e rëndësishme që pajisjet ortopedike të përdoren sipas këshillës së mjekut ose fizioterapistit. Për shembull, një mbajtëse për gjurin duhet të vendoset në mënyrë që të mos shtrëngojë qarkullimin e gjakut, ndërsa një bastun duhet të ketë gjatësinë e duhur që të mos shkaktojë lodhje në shpinë. Nëse përdoren gabimisht, këto pajisje mund të shkaktojnë më shumë dëm sesa dobi.
Kujdesi dhe mirëmbajtja
Shumë pajisje ortopedike kanë nevojë për kujdes të veçantë. Mbajtëset dhe brezat duhet të lahen rregullisht për higjienë, këpucët ortopedike duhen përdorur vetëm nga personi që janë bërë me porosi, ndërsa karrocat me rrota dhe patericat duhet të kontrollohen për stabilitet dhe siguri. Ruajtja dhe mirëmbajtja e tyre jo vetëm që zgjat jetën e pajisjes, por garanton edhe përdorim të sigurt.
Si të zgjidhni pajisjen e duhur?
Zgjedhja e pajisjes ortopedike nuk duhet të bëhet vetëm sipas rekomandimeve të të njohurve apo blerjes në farmaci. Është e domosdoshme konsultimi me një mjek specialist, i cili vlerëson gjendjen shëndetësore dhe përshkruan pajisjen më të përshtatshme. Për shembull, dy persona me dhimbje mesi mund të kenë nevoja krejt të ndryshme: njëri mund të përfitojë nga një rrip për belin, ndërsa tjetri nga ushtrime fizioterapie dhe një dyshek ortopedik.
Një pajisje ortopedike e zgjedhur dhe përdorur siç duhet mund të bëhet një ndihmë e madhe në jetën e përditshme, duke sjellë më shumë komoditet, lëvizshmëri dhe besim te vetja. Për këtë arsye, këshillohet gjithmonë të kërkohet mendimi i një profesionisti para se të bëhet blerja.