Pajisjet ortopedike janë mjete ndihmëse të krijuara për të mbështetur trupin në raste të lëndimeve, sëmundjeve apo dobësimeve të ndryshme të kockave, nyjeve dhe muskujve. Ato përdoren gjerësisht si nga pacientët me probleme kronike shëndetësore, ashtu edhe nga sportistët që duan të rikuperohen më shpejt pas dëmtimeve. Në jetën e përditshme, gjithnjë e më shumë njerëz në Shqipëri po i përdorin këto pajisje, jo vetëm për trajtim mjekësor, por edhe për parandalim të dëmtimeve.
Çfarë janë pajisjet ortopedike?
Me fjalë të thjeshta, pajisjet ortopedike janë mjete të jashtme që ndihmojnë trupin të qëndrojë në pozicionin e duhur ose të lëvizë më lehtë. Ato mund të jenë mbajtëse, mbrojtëse ose korrigjuese. Për shembull, një person që ka thyer këmbën mund të përdorë paterica për të ecur, ndërsa një i moshuar me probleme në gjunjë mund të përdorë një mbajtëse gjuri për të ulur dhimbjen dhe për të pasur më shumë siguri në lëvizje.
Llojet kryesore të pajisjeve ortopedike
Ekzistojnë disa lloje pajisjesh ortopedike, secila me funksionin e vet specifik:
Patericat dhe bastunët
Këto janë ndër pajisjet më të zakonshme, të përdorura nga pacientë që kanë dëmtime të përkohshme ose të përhershme në këmbë. Patericat ndihmojnë në shkarkimin e peshës nga njëra këmbë, ndërsa bastuni siguron ekuilibër shtesë.
Mbajtëset dhe fashot mbrojtëse
Këto përdoren për gjunjë, kyçe, bërryla ose shpinë. Mbajtëset ndihmojnë në stabilizimin e nyjeve, parandalojnë lëvizjet e rrezikshme dhe ulin dhimbjen. Sportistët shqiptarë shpesh përdorin mbajtëse gjuri gjatë stërvitjes për të shmangur dëmtimet.
Ortozat
Janë pajisje të personalizuara që përdoren për të korrigjuar deformime ose për të mbajtur trupin në pozicion të caktuar. Për shembull, një fëmijë me probleme të shtyllës kurrizore mund të përdorë një korse ortopedike për ta mbajtur shpinën drejt.
Këpucët ortopedike dhe shtrojat
Këto ndihmojnë personat që kanë probleme me shputën e këmbës, ecjen apo deformime të gishtave. Janë shumë të përdorura tek të moshuarit, por edhe tek fëmijët që kanë probleme me rritjen e kockave.
Karrocat me rrota dhe ecëset
Këto pajisje përdoren nga personat që kanë humbur përkohësisht ose përherë aftësinë për të ecur. Në Shqipëri, shpesh shihen tek të moshuarit ose tek personat me aftësi të kufizuara.
Përfitimet e pajisjeve ortopedike
Përdorimi i duhur i pajisjeve ortopedike sjell disa avantazhe të rëndësishme:
- Lehtësojnë dhimbjet dhe lodhjen e trupit.
- Ndihmojnë pacientin të rikthehet më shpejt në aktivitetet e përditshme.
- Parandalojnë përkeqësimin e deformimeve ose dëmtimeve.
- Përmirësojnë ekuilibrin dhe lëvizshmërinë.
- I japin pacientit pavarësi dhe siguri në lëvizje.
Për shembull, një i moshuar në Tiranë që përdor bastun për të ecur, fiton më shumë besim dhe nuk ka frikë nga rrëzimet.
Si përdoren në mënyrë të saktë?
Pajisjet ortopedike duhet të përdoren gjithmonë sipas këshillës së mjekut ose fizioterapistit. Disa rregulla të thjeshta për përdorim të sigurt janë:
- Përdorni patericat ose bastunin në anën e duhur, sipas udhëzimeve të mjekut.
- Sigurohuni që mbajtëset të jenë të përshtatura mirë me madhësinë e trupit tuaj.
- Mos i përdorni pajisjet përtej qëllimit të tyre, pasi kjo mund të shkaktojë probleme të reja.
- Nëse ndjeni parehati ose dhimbje shtesë gjatë përdorimit, duhet të konsultoheni menjëherë me mjekun.
Kujdesi dhe mirëmbajtja e pajisjeve ortopedike
Për të zgjatur jetën e pajisjeve dhe për t’i përdorur ato në mënyrë të sigurt, nevojitet kujdes i vazhdueshëm:
- Pastroni pajisjet rregullisht, sidomos ato që kanë kontakt të drejtpërdrejtë me lëkurën.
- Kontrolloni shpesh nëse ka dëmtime ose konsumim të materialit.
- Ruajini në vende të thata dhe të pastra, për të shmangur mykun ose dëmtimet nga lagështia.
- Në rastin e këpucëve ose shtrojave ortopedike, është mirë të zëvendësohen pas disa muajsh përdorimi, pasi konsumohen shpejt.
Si të zgjidhni pajisjen e duhur?
Zgjedhja e pajisjes ortopedike varet nga problemi shëndetësor, mosha dhe mënyra e jetesës. Një sportist ka nevoja të ndryshme nga një i moshuar, po ashtu një fëmijë ka kërkesa të tjera krahasuar me një të rritur. Këshilla më e rëndësishme është të mos blini pajisje ortopedike vetëm sipas këshillës së shitësit apo nga interneti, por gjithmonë pas një konsultimi me mjekun specialist. Një zgjedhje e gabuar jo vetëm që nuk e zgjidh problemin, por mund ta përkeqësojë atë.
Në fund, pajisjet ortopedike janë një ndihmë e madhe për shumë njerëz që duan të jetojnë më lehtë, më të shëndetshëm dhe më të sigurt. Kujdesi i duhur dhe përdorimi i tyre me përgjegjësi janë çelësi për të përfituar sa më shumë nga to.